خمکاری ورق فلزی به عنوان یکی از بخش های مهم در صنعت به شمار رفته که به کمک آن می توان انواع قطعات فلزی برای مقاصد گوناگون خمکاری کرده و در نهایت استفاده نمود. به طور کلی در فرآیند خمکاری ورق فلزی زاویه قرار گیری فلز مربوطه بر اساس نیاز مصرف تغییر کرده و به فرم دلخواه در خواهد آمد.
در حال حاضر از فرآیند خم کردن ورق های فلزی در بسیاری از صنایع استفاده شده که از جمله آن می توان به صنایعی همچون ساختمان سازی، کشاورزی، دامداری و غیره اشاره نمود. همواره پیشرفت علم و تکنولوژی باعث شده تا شرایط راحت و آسانی برای انجام کار ها فراهم شود که در این میان خمکاری ورق های فلزی از این قاعده مستثنی نبوده و امروزه ما شاهد جایگزین شدن روش های نوین و جدید به جای استفاده از روش های سنتی هستیم.
البته نحوه انجام خمکاری ورق فلزی در گونه های مختلف فلزات کمی متفاوت بوده و معمولا بر اساس جنس ورق، ضخامت، میزان خمش و غیره انتخاب می شود. البته در این میان جنس فلز در امر خمکاری بسیار مهم بوده و به عنوان مثال در برخی از فلزات نیاز است تا فلز ابتدا گرم شده و عملیات خمکاری در دمای بالا انجام شود.
اما در مقابل آن انجام خمکاری برخی از فلزات به صورت سرد و در دمای پایین انجام شده و نیازی به گرم کردن فلز نخواهد بود. به طور کلی انجام خمکاری ورق فلزی امری بسیار مهم بوده که باید با ظرافت و دقت بسیار انجام شود زیرا در صورت سهل انگاری ممکن است ورق مورد نظر دچار چین خوردگی یا ترک خوردگی شود. در حال حاضر برای خمکاری ورق های فلزی از روش های همچون مستقیم، منحنی و فلنج بر حسب نیاز و شرایط موجود بهره گیری می شود.
نحوه انجام خمکاری ورق فلزی
خمکاری ورق های فلزی به عنوان یک عمل مکانیکی محسوب شده یعنی این که در طی فرآیند آن باید نیروی زیادی به ورق در جهت خم شدن و تغییر زاویه آن وارد شود. نحوه انجام خمکاری ورق های فلزی به این صورت بوده که در ابتدا ورق مورد نظر درون دستگاه قرار داده می شود. پس از آن با کمک فک های ثابت و متحرک دستگاه نیروی لازم به ورق فلزی وارد شده و در نهایت ورق به شکل و فرم دلخواه در خواهد آمد. ناگفته نماند که میزان نیروی وارده به ورق فلزی بستگی به زاویه مد نظر و همچنین میزان خم شدن آن خواهد داشت.
انواع دستگاه های خمکاری ورق فلزی
امروزه جهت انجام عمل خمکاری ورق فلزی از دستگاه های گوناگونی استفاده می شود که متداول ترین آن ها به شرح موارد زیر می باشند.
دستگاه خم کن به صورت دستی
دستگاه خم کن به صورت دستی یکی از نمونه های پرکاربرد در خمکاری ورق فلزی بوده که همچنان افراد زیادی در کشور از این گونه دستگاه ها برای عمل خمکاری استفاده می نمایند. دستگاه های خم کن دستی معمولا برای مواردی استفاده شده که نیاز به انحنای محدود باشد. در ساختمان دستگاه های دستی از مکانیزم پیچ و مهره جهت محکم نمودن ورق های فلزی در میان فک های ثابت و متحرک استفاده می شود.
همچنین جهت خنثی نمودن نیروی وارد شده از سمت فک متحرک به ثابت از وزنه ای در انتهای فک ثابت استفاده می شود که این وزنه با نام وزنه تعادل شناخته می شود. معمولا از خمکاری ورق فلزی به صورت دستی برای ورق های فلزی با ضخامت کم استفاده می شود.
دستگاه خم کن ستونی
دستگاه خم کن ستونی یکی دیگر از دستگاه های موجود جهت خمکاری ورق فلزی بوده که نمونه های زیادی از آن در ابعاد و اندازه های مختلف در بازار موجود می باشد. سازندگان این دستگاه در طراحی ساختمان آن از دو فک ثابت و متحرک بهره گیری نموده اند که فک متحرک به کمک استفاده از دکمه و یا دسته مخصوص به طرف پایین حرکت کرده و در نهایت پس از تماس با ورق فلزی آن را خم خواهد کرد. همچنین در قسمت ساختمان این دستگاه از یک صفحه گردان استفاده شده که وظیفه اصلی این صفحه خمکاری ورق های فلزی می باشد.
علاوه بر آن از دو عدد وزنه در قسمت صفحه گردان به منظور افزایش نیرو در جهت خمکاری ورق فلزی بهره گیری شده است. در قسمت فک ثابت دستگاه خم کن ستونی از دسته ای به منظور تنظیم میزان ضخامت ورق فلزی استفاده شده که می توان به سادگی با کمک آن دستگاه را برای ورق های گوناگون با ضخامت های متفاوت تنظیم نمود.
دستگاه خم کن برقی
دستگاه خم کن برقی یکی دیگر از دستگاه های موجود برای انجام عمل خمکاری ورق فلزی بوده که امروزه استفاده از این دستگاه در میان افراد با استقبال خوبی روبرو شده است. نحوه کار دستگاه خم کن برقی مشابه با دو نمونه یاد شده بوده و تنها تفاوت آن استفاده از نیروی موتور الکتریکی جهت انجام عمل خمکاری است. با استفاده از نمونه برقی دستگاه های خم کن می توان به سادگی تنها با فشردن یک کلید اقدام به خم نمودن ورق های فلزی نمود.
دستگاه پرس خم کن
دستگاه پرس خم کن نمونه دیگری از دستگاه های موجود جهت انجام خمکاری ورق فلزی بوده که نحوه کار کرد آن ها بر اساس قالب های موجود که با نام سمبه و ماتریس شناخته می شوند، صورت می گیرد. این گونه دستگاه ها جزو دستگاه های خودکار بوده که به طور کلی به سه دسته زیر تقسیم بندی می شوند.
تقسیم بندی بر حسب کاربرد
دستگاه های پرس خم کن بر اساس کاربرد به دسته بندی هایی همچون پرس خمکاری، پرس برش و پرس فرم تقسیم بندی می شود.
تقسیم بندی بر حسب طرز کار
یکی دیگر از روش های تقسیم بندی دستگاه های پرس خم کن بر حسب طرز کار بوده که معمولا به دسته بندی هایی همچون پرس مکانیکی، پرس هیدرولیک و پرس پنوماتیک تقسیم بندی می شوند.
تقسیم بندی بر حسب ساختار و اسکلت بندی
تقسیم بندی بر حسب ساختار و اسکلت بندی شما مواردی مانند پس پیچی، پرس ضربه لنگی و پرس دروازه ای می باشد.
کاربرد خمکاری ورق فلزی
امروزه استفاده از خمکاری ورق فلزی در صنایع بسیار گوناگون کاربرد دارد که در صورت نبود فعالیت هایی مانند خمکاری ورق فلزی ادامه ی کار این گونه صنایع با مشکل روبرو خواهد شد. از این رو برخی از کاربرد های خمکاری ورق های فلزی عبارتند از:
- خودرو سازی
- ساختمان سازی
- کشتی سازی
- کارخانجات
- کشاورزی
- دامداری
- و …
در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!